Page 16 - Oblicza Geografi Zakres Podstawowy

1 Wietrzenie. Procesy krasowe

Na tej lekcji dowiesz się: jakie procesy zewnętrzne kształtują powierzchnię Ziemi  czym jest
wietrzenie i jakie są jego rodzaje  co to są procesy krasowe i jakie formy powstają w wyniku
ich działalności.

Góry, rozległe wyżyny czy niziny ulegają (transportowany), a następnie akumulo-
nieustannemu przekształcaniu w wyniku wany, czyli osadzany w różnych miejscach.
działania procesów zewnętrznych. Powo- Procesem rzeźbotwórczym, który poprzedza
dują one, że wzniesienia ulegają obniżaniu, wiele innych procesów, jest wietrzenie.
a zagłębienia wypełniają się osadami. Przy-
kłady procesów zewnętrznych zostały zapre- Na czym polega wietrzenie i jakie
zentowane na schemacie poniżej. Zauważ, że są jego rodzaje?
wymienione procesy zależą od czynników Wietrzenie polega na niszczeniu skał
rzeźbotwórczych, takich jak: pod wpływem zmian temperatury powietrza,
woda, która płynie w rzekach i coraz bar- wody oraz organizmów. Ten proces, w zależ-
dziej pogłębia ich dna, a także – jako fale ności od obszaru na kuli ziemskiej, przebiega
morskie – niszczy strome brzegi, w innym tempie i w inny sposób. Zależy
lód, który powoli przemieszcza się w lo- między innymi od warunków klimatycznych
dowcach, żłobiąc podłoże skalne, oraz rodzaju i odporności podłoża skalnego.

wiatr, który przenosi różnej wielkości ma- Rozróżnia się dwa główne typy wietrzenia:
teriał skalny. wietrzenie fizyczne,
To właśnie na skutek działalności wymie- wietrzenie chemiczne.
nionych czynników następuje niszczenie Czasami, aby podkreślić udział roślin i zwie-
podłoża skalnego, czyli zachodzi erozja. rząt w niszczeniu podłoża skalnego, wyod-
Powstały materiał skalny jest przenoszony rębnia się też wietrzenie biologiczne.

działalność lodowców górskich
i lądolodów

Procesy zewnętrzne
działalność wiatru kształtujące działalność morza
powierzchnię Ziemi

wietrzenie działalność rzek

118